Beter omgaan met sensorische gevoeligheid

De manier waarop zintuigelijke prikkels in de hersenen wordt verwerkt, is voor ieder mens uniek. Fysiotherapie Hannah Harboe deelt haar ervaring met prikkelverwerking, ook wel sensorische informatieverwerking (S), bij een hooggevoelig/hoogsensitief meisje. Dit meisje leert om beter om te gaan met haar sensorische gevoeligheid.

Aan het woord - fysiotherapeut Hannah Harboe
Over kinderen die extra gevoelig zijn en waarbij sensorische stimulatie wordt ingezet

Het thema van dit artikel, geschreven door fysiotherapeut Hannah Harboe, is tactiele stimulatie bij extra gevoelige kinderen. Zij worden ook wel hoogsensitief of hooggevoelig genoemd.

Sensorische informatieverwerking
Gevoeligheid kenmerkt zich op 4 verschillende gebieden: lichamelijk, mentaal, emotioneel en spiritueel. Op lichamelijk niveau is prikkelgevoeligheid een van de belangrijkste kenmerken van hooggevoeligheid / hoogsensitiviteit. Deze prikkelverwerking wordt ook wel sensorische informatieverwerking genoemd. Sensorische gevoeligheid kan stressvol zijn voor kinderen en kan driftbuien veroorzaken. Kleding die niet lekker zit, naadjes van sokken die irriteren, het kan een gezellige ochtend transformeren naar totale chaos.

In de kliniek bij fysiotherapeut Hannah Harboe komen veel gezinnen met kinderen die kleding en vooral sokken zo irritant vinden dat een positief begin van de dag zeldzaam is. In extreme gevallen leidt dit zelfs tot eindeloze discussies thuis of zelfs schoolverzuim. Beter omgaan met sensorische gevoeligheid kan door te werken met de tactiele reacties van het kind. Oefeningen kunnen een kind aamoedigen om bewust een aanraking van de huid te registreren. Of het kind wordt blootgesteld aan een ervaring waarin het gaat om het leren beheersen van de aandacht die wordt besteed aan tactiele stimulatie.

Om een kind te leren zijn of haar tastzin te gebruiken, zet Hannah verschillende materialen in: hard, zacht, warm, koud, ruw, glad, droog of nat. Spelenderwijs werkt ze met het kind en laat ze het allerlei structuren verkennen. 

Wat voelt lekker aan en wat niet?
Wat is het verschil?
Vinden we dezelfde dingen fijn of vind je iets niet fijn en ik wel?

Tips voor thuis
Wanneer je kind zich concentreert op wat hij of zij voelt, dan helpen sensorische prikkels om de tolerantiedrempel van je kind te verhogen. Dit vermindert effectief de stress van de overprikkeling. Laat je kind bijvoorbeeld op blote voeten in het zand, op gras, op grind of op hout lopen. Streel je kind met borstels, een zachte teddybeer, warme vingers, jouw nagels of de achterkant van je hand. De stimulatie moet wel steeds op dezelfde plek plaatsvinden en je kind moet hierbij wel weten hoe en wanneer het zal eindigen.

Fysiotherapeut Hannah gebruikt in haar praktijk onder andere de Gonge Build’ N Balance® Sensorische planken. Die zijn ontworpen met verschillende oppervlaktes voor tactiele stimulatie. Terwijl het kind de verschillende prikkels onder zijn of haar voeten voelt, ontdekt het dat het soort oppervlak ook impact heeft op de efficiente werking van motorische vaardigheden. Als het onaangenaam is om aan te raken, zal het kind het moeilijker vinden zich te verplaatsen over de plank.
Aan de andere kant, als het aangenaam is om op te lopen, zal het kind het gemakkelijker vinden om evenwicht te bewaren en kan het zelfs ervoor kiezen om op de plank te blijven staan en experimenteren om te zien wat hij of zij kan bereiken. Elke plank en textuur is duidelijk gemarkeerd in verschillende kleuren. Het kind leert al snel individuele planken te herkennen, d.w.z. degenen waar ze graag op lopen en degenen die meer uitdagend zijn.

--------------------------------------------------------------------

CASE
Helena is 8 jaar oud. Ze vindt het aankleden elke ochtend een enorme uitdaging. Ze haat vooral sokken en trekt ze vaak in een driftbui uit zodra haar ouders deze bij haar hebben aangetrokken. Ze rent schreeuwend weg en haar gedrag is agressief. Uiteindelijk verlaat het gezin 's ochtends het huis te laat en is de weg naar school vooral stressvol en vol conflicten.

“Helena is tijdens het overleg met mij een lief, oplettend kind. Ze is nauwkeurig en welwillend om motorische vaardigheden te oefenen. Na een paar consulten voelt ze zich veilig bij mij waardoor we kunnen werken aan de dingen die haar stress bezorgen: kleding en taktiele stimulatie.

Daarom plannen we wat er elke ochtend gaat gebeuren. We plannen hoe haar ouders "haar voeten wakker zullen maken". Op een positieve manier stimuleren ze haar voeten ter voorbereiding op het dragen sokken. Zodra de sokken aan zijn, wordt Helena afgeleid van de stimulatie, doordat zij en papa een goedemorgen dans doen in de woonkamer. Na het dansen is Helena zich niet langer bewust van haar sokken.

Om de drempel van de tactiele stimulatie van Helena te verhogen, spelen we spelletjes met behulp van de Gonge Build ‘N Balance® Sensorische planken. Ik moedig haar aan een pad te bouwen, met eerst de planken die ze prettig vindt om aan te raken en daarachter de planken die ze het minst leuk vindt. 

Door te spelen, moedig ik Helena aan om op verschillende manieren over de planken te lopen en om te vertellen hoe het voelt om op de verschillende manieren over de planken te lopen. De opdracht geeft Helena een gevoel van controle, wat overprikkeling voorkomt.

Tijdens de therapiesessies geef ik Helena's ouders ideeën voor het stimuleren van Helena en het geven van tactiele input op een positieve, speelse manier. Na vijf consulten kan Helena beter omgaan met haar sensorische gevoeligheid. De ochtendrituelen zijn weer leuk en de sokken vormen geen uitdaging meer.

Geschreven door: Fysiotherapeute Hanna Harboe

--------------------------------------------------------------------

De Gonge Build 'N Balance Sensorische Planken (set van 3) en bijbehorende Balance toppen zijn verkrijgbaar in onze webshop. Hier vind je tevens andere producten die kunnen ondersteunen bij prikkelverwerking en het beter leren omgaan met sensorische gevoeligheid. Wil je hier meer informatie over? Neem dan even contact met ons op.